Activiteiten met vrijwilligers

"De complexiteit van achtergrond en leefsituatie vraagt om meer gericht geschoolde en intensiever begeleide vrijwilligers"

Vriendschap op Maat

Het maatjesproject Vriendschap op Maat biedt kwetsbare mensen met een psychiatrische achtergrond een vriendschappelijk sociaal contact. Het maatjesproject biedt hen de mogelijkheid om op wekelijkse of twee wekelijkse basis iemand met dezelfde interesses en hobby’s te ontmoeten. Dit kan door middel van een één-op-één contact, groepscontact of telefonisch contact. Zo wordt isolement tegengegaan en maatschappelijke participatie bevorderd.

2015 was een druk jaar voor Vriendschap op Maat. Er zijn 53 nieuwe koppelingen gemaakt en 35 nieuwe vrijwilligers gestart. Het aantal hulpvragers dat een beroep doet op het maatjesproject blijft toenemen. In 2015 deden 130 mensen een beroep op het Maatjesproject. Wat opvalt, is dat hulpvragers zo kwetsbaar zijn dat hun behoefte aan sociaal contact door een vrijwilliger veelal structureel is. Na stopzetting van hun maatjescontact hebben de meeste deelnemers behoefte om opnieuw op de wachtlijst gezet te worden. Dit maakt dat er beperkte uitstroom van deelnemers is en de grootte van de wachtlijst stijgt. Hierdoor heeft het maatjesproject in oktober een stop gezet op de wachtlijst.

De situatie van hulpvragers is vaak complex. De psychiatrische achtergrond en bijkomende problemen in de leefsituatie van de deelnemer maken regelmatige contacten met vrijwilligers en deelnemers noodzakelijk. De kracht van het maatjesproject zit in de persoonlijke aandacht voor zowel vrijwilligers als deelnemers. Contact onderhouden, weten wat er speelt binnen een contact, maar ook simpele acties zoals het sturen van een verjaardagskaartje naar een hulpvrager of informeren hoe het is tijdens een mindere periode maken dat het contact blijft en goed is.

In 2015 is er ook een aantal hulpvragen van praktische aard overgenomen van Burennetwerk. De complexiteit van achtergrond en leefsituatie vraagt om meer gericht geschoolde en intensiever begeleide vrijwilligers. Hierin kan het maatjesproject voorzien. Voorbeelden van hulpvragen zijn: ondersteuning bezoek broer; wekelijks post nakijken; ondersteuning vervoer; ondersteuning cliënt gesprekken re-integratie, etc.

Naast de één-op-één contacten is er opnieuw gekeken naar de groepscontacten. In 2015 zijn de bioscoop- en wandelgroepen vernieuwd. Daarnaast is er een creagroep en combigroep in ontwikkeling. Deze zullen in 2016 van start gaan.

De selectie van nieuwe vrijwilligers en hulpvragers blijft belangrijk. Van de nieuwe vrijwilligers die zich aanmelden valt ongeveer een derde af. Zij zijn zelf niet voldoende stabiel of het maatjesproject is om andere redenen niet passend. Van de potentiële hulpvragers is 40% uiteindelijk afgevallen. Redenen zijn te zware problematiek, te onstabiele situatie, niet passende hulpvraag of niet op een wachtlijst geplaatst willen worden.

Versterk je Netwerk

Vrijwilligers van Versterk je Netwerk zetten zich in om het sociale netwerk van mensen te versterken. Het hebben van een sociaal netwerk is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Mensen die een gebrek hieraan ervaren en ondersteuning nodig hebben bij het opzetten en onderhouden van een sociaal netwerk kunnen een beroep doen op een vrijwillige coach.

In 2015 is het aantal koppels gedaald ten opzichte van het vorige jaar (29 in 2015 t.o.v. 39 in 2014). Het aantal vrijwilligers dat zich heeft ingezet voor het project is gelijk gebleven. Aan het einde van het jaar staan er 29 vrijwilligers ingeschreven, net als het jaar daarvoor. Het totaal aantal hulpvragers is iets gedaald. In 2015 hebben zich 24 nieuwe hulpvragers gemeld (28 in het jaar ervoor). Echter, het nieuwe aantal koppelingen is 18. Meer dan de jaren ervoor betrof het mensen die na de aanmelding/intake toch afzagen van deelname. Verandering in de omstandigheden van de hulpvrager zorgt ervoor dat er wordt afgezien van deelname. Daarnaast wachten eind 2015 nog 2 hulpvragers op de koppeling met een netwerkcoach.

Van de nieuwe aanmeldingen van hulpvragers zijn de meeste binnengekomen via het wijkteam. Het is opmerkelijk dat de hulpvragen die gemeld worden steeds complexer worden. Vooral de aanmeldingen die via het wijkteam binnenkomen zijn trajecten waarbij ook andere problemen spelen bij de hulpvrager die opgepakt worden door professionals. Hieruit valt te concluderen dat een netwerkcoach vaak ingezet wordt als aanvulling op professionele hulpverlening.

Alle nieuwe vrijwilligers krijgen een basistraining ‘sociale netwerkversterking’ aan de hand van de methodiek Natuurlijk een Netwerkcoach. Verder worden er jaarlijks intervisiebijeenkomsten, een themabijeenkomst en een informele activiteit voor de netwerkcoaches georganiseerd.

Intensieve Vrijwillige Thuishulp (IVT) en Buddyzorg

Binnen de IVT worden vrijwilligers ingezet voor het ondersteunen en aanvullen van de mantelzorg, informele respijtzorg en het bieden van praktische en emotionele ondersteuning aan mensen met chronische en/of levensbedreigende aandoeningen. De vrijwilligers dragen ook bij aan het ondersteunen van de zelfredzaamheid van hulpvragers, zodat zij zo goed mogelijk in hun eigen omgeving kunnen functioneren. Tot de doelgroep van de respijtzorg horen hulpvragers van (mantel)zorgers van mensen met niet aangeboren hersenletsel (NAH), met dementie, met een chronische ziekte en mensen met een levensbedreigende aandoening (kanker).

Er is veel tijd en energie besteed om nieuwe vrijwilligers te werven via allerlei kanalen. Dit is vooral nodig omdat de ervaren groep van vrijwilligers, die een soort vaste kern vormde, veroudert, zelf kwetsbaar wordt en sommigen zelfs weer aan het werk moeten en minder tijd hebben voor de IVT. Van de nieuwe vrijwilligers die in de loop van 2015 zijn gestart is een groot aantal gestopt vanwege te weinig draagkracht en/of te kwetsbare eigen gezondheid. Een aantal vrijwilligers is afgewezen/ doorverwezen, sommigen zijn maar kort ingezet. Een aantal zwakke vrijwilligers is langer ingezet met veel begeleiding.

We hebben dus te maken met een tekort aan stevige flexibele vrijwilligers die geschikt zijn voor de hulpvragen van de IVT.

Aan de andere kant zijn door de terugtredende zorg de hulpvragen complexer geworden. Er is sprake van zwaardere problematiek, zoals dementerenden die langer thuis moeten blijven wonen en NAH cliënten die minder begeleiding en opvang krijgen, waarbij een stevige vrijwilliger nodig is.

Bovenstaande verklaart de discrepantie tussen het aantal aangemelde cliënten en de daadwerkelijke hulp die geboden is door de IVT. Hulpvragers moeten langer wachten, waardoor de situatie zichzelf oplost (bijvoorbeeld door verhuizing of opname in revalidatie- of verpleeghuis) of doordat er andere oplossingen worden gevonden. Ook ontstaan nieuwe vormen van dienstverlening: zo komt sinds september 2015 wekelijks een mannengroep (NAH) bij elkaar onder begeleiding van een vrijwilliger. Dit waren voorheen hulpvragers die nu onderzoeken wat hun mogelijkheden zijn op het gebied van vrijwilligerswerk. Ze inspireren en steunen elkaar.

Het aantal uren hulpinzet is gestegen. Vooral de inzet bij dementeren is met 13% toegenomen.

 Er is volop ingezet op de training en begeleiding van de vrijwilligers, zowel individueel als in groepsverband.

Vrijwillige Palliatieve Terminale Zorg

De Vrijwillige Palliatieve Terminale Zorg zet zich in voor het ondersteunen en aanvullen van mantelzorg in situaties waarin mensen in de terminale fase thuis verzorgd worden. Vrijwilligers worden vooral ingezet om aanwezig te zijn en hand- en spandiensten te verrichten. Ook wordt buddyzorg ingezet voor praktische en emotionele ondersteuning in een eerdere fase van het ziekteproces. De begeleiding door vrijwilligers is intensief. In 2015 is voor 9 terminale cliënten intensieve ondersteuning geboden en er waren 37 vrijwilligers voor de vrijwillige palliatieve en terminale zorg beschikbaar.

Huisbezoeken Armoede Hotspots

Het project Huisbezoeken binnen de Armoede Hotspots is een achter-de-voordeur aanpak die gericht is op inwoners van Almere die moeten rondkomen met een inkomen rond de armoedegrens.

Deze groep is vaak afhankelijk van regelingen en voorzieningen om rond te komen. De aanpak is gericht op het tegengaan van het niet-gebruik van rechten, het stimuleren van bewoners tot participatie en het vergroten van de maatschappelijke betrokkenheid. Getrainde vrijwilligers bellen aan bij huishoudens in vooraf geselecteerde straten in de wijk (de selectie vindt plaats via de straatkubus door de gemeente) om in gesprek te gaan met de bewoner. Tijdens dit gesprek wordt de bewoner geïnformeerd over financiële regelingen en voorzieningen die voor hem van toepassing kunnen zijn en worden de hulpvragen op overige gebieden geïnventariseerd. Er wordt vervolgens doorverwezen naar de passende (zorg)instantie of activiteit.

Van maart tot en met oktober 2015 zijn in 3 wijken in Almere Haven-Binnenring huisbezoeken uitgevoerd. Dit betrof de wijken Centrum, de Hoven en de Werven. In november 2015 is er gestart in Danswijk. De huisbezoeken in Danswijk zullen naar verwachting in maart 2016 worden afgerond. Er zal tot maart 2016 bij 237 adressen in Danswijk worden aangebeld. Aangezien het project in Danswijk nog lopende is, is het gemiddelde bereik en gemiddeld aantal adviezen op dit moment nog niet bekend.

Bereik en resultaten

In totaal is er in 2015 bij 899 huishoudens aangebeld (662 Almere Haven-Binnenring en 237 in Danswijk). In Almere Haven-Binnenring hebben 116 gesprekken met bewoners plaatsgevonden en in Danswijk 33. Gemiddeld heeft er in Almere Haven-Binnenring breed bij ongeveer 17,5% van de huishoudens een gesprek plaatsgevonden. Dit ligt iets lager dan het gemiddelde van 19% waar in de wijken Eilandenbuurt en Kruidenwijk sprake van was.

Er waren opvallende verschillen tussen de wijken in Haven Binnenring:

In Haven-Centrum was het bereikbaarheidspercentage 26%. Dit is hoger dan gemiddeld. Het gemiddelde inkomen van bewoners in Haven-Centrum is het laagst in Haven-Binnenring. Gebleken is dat deze bewoners meer behoefte hadden aan informatie rondom financiële regelingen en voorzieningen.
In de Werven is er met op 17% van de bewoners een gesprek gevoerd. De behoefte aan informatie was in vergelijking met Centrum minder gericht op financiële regelingen. De bewoners in de Werven hebben in tegenstelling tot de Haven-Centrum en de Hoven bijna allemaal een tuin en waren gemiddeld ouder. Zij hadden vooral behoefte aan hulp op het gebied van tuinonderhoud omdat ze dit niet meer zelfstandig konden.
In de Hoven hebben de minste gesprekken plaatsgevonden. Gemiddeld was dit 14%. De appartementen met centrale portiek en elektrische schuifdeur bleken een extra barrière bij het bereiken van bewoners. Gesprekken hebben voornamelijk plaatsgevonden bij huishoudens waar hier geen sprake van was.

Gemiddeld zijn er in Almere Haven-Binnenring breed per gesprek iets meer dan 4 adviezen gegeven door vrijwilligers. Op informeel gebied is er vooral verwezen naar de VMCA projecten zoals het Gilde en Burennetwerk en naar de Wijkwinkel, Financieel/administratief inloopspreekuur en De Schoor.

Bewoners zijn op de hoogte gebracht van de werking van de wijkteams. In 2 van de 3 gesprekken is hiernaar verwezen.

Eind 2015 is gestart met uitbreiding van de omvang van het project Huisbezoeken: er is een tweede coördinator geworven en er is een start gemaakt met de werving van nieuwe vrijwilligers.

Om het effect van de Huisbezoeken te kunnen versterken, is eind van het jaar besloten de werkwijze te intensiveren: zes tot acht weken na het huisbezoek zal opnieuw contact met de bewoner worden gezocht (veelal telefonisch) om te evalueren wat er met de adviezen is gedaan en om indien nodig een warme overdracht naar het wijkteam te doen. De huishoudens in Haven zullen zoveel mogelijk meegenomen worden in deze aanvullende werkwijze.

Super Cool!

Super COOL! is een uniek samenwerkingsverband van de coalitiepartners de Almeerse Schaats­vereniging (ASV), Triade (Meedoen & Sport) en de VMCA. Deelnemers met een verstandelijke beperking gaan samen met een maatje wekelijks sporten.

De VMCA is verantwoordelijk voor het werven, trainen en begeleiden van vrijwilligers en stagiairs, Triade werft en begeleidt de deelnemers en ASV is verantwoordelijk voor het sportgedeelte. Naast het sporten ondernemen de deelnemers en vrijwilligers als groep of in maatjeskoppels allerlei sociale activiteiten.

In 2015 konden we rekenen op de inzet van 30 enthousiaste vrijwilligers die betrokken waren bij het project. Daarnaast waren er vanuit de vereniging 10 vrijwilligers betrokken die zich alleen met het sportgedeelte bezig hielden.

We hebben in 2015 45 unieke deelnemers bereikt. Hiervan zijn er circa 15 tot 20 deelnemers die tot de vaste kern behoren en (bijna) wekelijks naar de sportactiviteit komen. Met 25 deelnemers (waarvan 15 super COOL!-ers) uit heel Flevoland hebben we meegedaan aan de No Limits Challenge: een speciaal onderdeel van de Triatlon. Zij werden één-op-één begeleid door een vrijwilliger. Ook hebben 3 deelnemers van super COOL! meegedaan aan de Special Olympics World Games in Los Angeles. Een unieke ervaring die hun leven en dat van hun ouders heeft veranderd.

Door super COOL! zijn 15 prachtige structurele maatjeskoppels ontstaan die buiten het sporten om sociale activiteiten ondernemen, zoals een kopje koffie drinken, samen naar de bioscoop gaan, naar de disco, naar Walibi, en knutselen. Wat precies gedaan wordt is afhankelijk van de wens van de deelnemer. Ook zijn de deelnemers nu structureel wekelijks aan het sporten. De andere vrijwilligers en deelnemers blijven nog steeds bij het sporten betrokken maar hebben geen behoefte aan contact buiten het sporten.

Super COOL! wordt ook gevonden door organisaties in of buiten de stad die iets voor een ander willen betekenen of het project als voorbeeld zien. Zo heeft Rotaract een barbecue georganiseerd voor deelnemers en vrijwilligers, hebben de coalitiepartners een presentatie mogen geven aan Rotary International in Hilversum en heeft Lions Club Almere zich aan het project verbonden. Het programma Koffietijd heeft een maatjeskoppel in de studio uitgenodigd, en vertegenwoordigers van het Oranje Fonds kwamen op visite om persoonlijk kennis te maken met deelnemers en vrijwilligers.

De afgelopen twee jaar is het project gefinancierd door het Oranje Fonds vanuit het programma Kracht van Sport. Het project is zo succesvol dat we het graag willen voortzetten. De coalitie heeft een aanvraag gedaan bij de Sportimpuls en dit is voor de komende twee jaar gehonoreerd.

Vanaf januari 2016 wordt vanuit de coalitie het project uitgebreid met meer sporten en zijn er dus meer sportverenigingen en meer extra zorginstellingen bij betrokken, nog steeds met het doel om meer deelnemers met een verstandelijke beperking, al dan niet samen met een maatje, structureel aan het sporten te krijgen.

Burennetwerk

Burennetwerk is een vorm van laagdrempelige georganiseerde burenhulp en biedt ondersteuning aan mensen die dit nodig hebben. De vrijwilligers bieden wijkgerichte hulp in de vorm van vriendschappelijk bezoek, (samen) boodschappen doen, wandelen, begeleiding bij vervoer, technische of timmerklusjes en tuinonderhoud.

Dagelijks worden vrijwillige telefoonbemiddelaars ingezet om vraag en aanbod aan elkaar te koppelen. Ook worden vrijwilligers en hulpvragers gebeld om te horen hoe het onderlinge contact verloopt.

Telefoonbemiddelaars hebben naast een bemiddelrol een belangrijke signaleringsfunctie. Wanneer een bemiddelaar het vermoeden heeft dat de situatie van de hulpvrager dermate complex is dat er meer of andere inzet nodig is wordt dat doorgespeeld aan de coördinator. Deze gaat vervolgens in gesprek om de situatie en de daaruit voortvloeiende vraag goed in beeld te krijgen.

Er zijn bemiddelaars die al een aantal jaar aan Burennetwerk verbonden zijn, maar de doorstroom is groot. Veel bemiddelaars hebben (al dan niet gestimuleerd vanuit het activeringscentrum of UWV) een betaalde baan gevonden en zijn uitgestroomd. Tegelijkertijd zijn er ook weer nieuwe enthousiaste vrijwilligers die graag bemiddelaar willen worden zodat de bezetting altijd op peil is.

Er is nauwe samenwerking met de VMCA wijkwerkers die ook zelf matches kunnen maken of de bemiddelaars of coördinator kunnen vragen of zij een passende vrijwilliger willen zoeken voor een hulpvrager uit hun wijk. Daar waar het een complexe thuissituatie of bijzondere hulpvraag betreft is er afstemming met de coördinator.

In het afgelopen jaar is gebleken dat het beter werkt als Burennetwerk stedelijk blijft functioneren en niet wordt ondergebracht in de wijkteams.

Door de veranderingen in de zorg weten zowel hulpvragers zelf als hun familie of hulpverleners (via de wijkteams of externe organisaties) ons steeds beter te vinden. Het aantal hulpvragen en verrichtingen door vrijwilligers is met zo’n 25% toegenomen. Het contact tussen hulpvrager en bemiddelaars of de vrijwilliger moet steeds vaker via een tussenpersoon (familielid of hulpverlener) lopen. Tegelijkertijd zijn veel hulpvragen complexer en gaat het steeds vaker om hulpvragers met financiële problemen die het symbolische bedrag dat ze in bepaalde gevallen (tuinonderhoud, klussen in huis, vervoer naar arts of ziekenhuis) aan de vrijwilliger moeten betalen niet kunnen missen.

Ook het soort hulpvragen is veranderd. Taken die vroeger door professionals werden gedaan en die door de veranderingen in de zorg zijn wegbezuinigd worden steeds vaker bij Burennetwerk neergelegd. Dit maakt dat het werk van de coördinator en de bemiddelaars steeds meer verandert. We denken mee en proberen een oplossing te vinden maar sommige vragen horen niet bij Burennetwerk thuis. In dat geval verwijzen we door naar een andere organisatie. Uitgangspunt blijft dat de vraag vrijwilligerswerk is en dat hulpvragers geen familie, vrienden of buren hebben waar ze op terug kunnen vallen voor hun hulpvraag.

Het aantal actieve vrijwilligers is ongeveer gelijk gebleven, maar doordat het aantal verrichtingen wel is gestegen wordt er dus een groter beroep gedaan op de vrijwilligers.

Maatschappelijke begeleiding vluchtelingen

Sinds 2013 voert de VMCA de maatschappelijke begeleiding voor vluchtelingen uit.

Per 1 maart 2015 is er een convenant gesloten met Vluchtelingen Werk Midden Nederland (VWMN). VWMN verzorgt nu de maatschappelijke begeleiding gedurende de eerste periode dat een asielgerechtigde in Almere is gehuisvest (dit traject neemt zes tot negen maanden in beslag), waarna de VMCA de begeleiding, vooral gericht op integratie (in de wijk) overneemt. Doel is dat een asielgerechtigde (en zijn gezin) goed kan participeren in de gemeente Almere.

De vluchtelingen die voor maart 2015 waren aangemeld, zijn gedurende het gehele traject nog begeleid door de vrijwilligers van het team Maatschappelijke begeleiding vluchtelingen (MBV).

De veranderde werkwijze betekent dat de wijkwerker van de VMCA, na de overdracht door VWMN, contact opneemt met de asielgerechtigde voor het maken van een afspraak voor een keukentafel­gesprek. Dit gesprek gaat in samenspraak met de VMCA vrijwilliger. De vluchteling krijgt deze begeleiding vanuit de wijk waarin hij woont, dit om de participatie te bevorderen. Afhankelijk van situatie, behoeften, wensen en mogelijkheden van de vluchteling wordt besproken waar zijn kracht ligt, welke stappen hij zelf kan nemen, waar hij nog ondersteuning bij nodig heeft, etc. Aandachtspunten hierbij zijn het leggen van verbindingen met andere bewoners, mogelijkheden voor vrijwilligerswerk, wat er te doen is in de wijk, wat zijn de mogelijkheden voor de kinderen, etc. Uitgangspunt is dat de vluchteling zoveel mogelijk zelf de regie houdt.

Vrijwilligers

Door de nieuwe werkwijze is een aantal vrijwilligers afgevallen omdat er in beginsel onduidelijkheid was over de nieuwe werkwijze ‘wat behoort tot de taken VWMN en wat tot de taken VMCA’. Er zijn ook vrijwilligers gestopt omdat de vrijwilliger het prettiger vond om op een vaste locatie te werken of om persoonlijke redenen (baan, studie, mantelzorgtaken). Met de vrijwilligers die graag vanuit een vaste locatie werken is actief overlegd over ander passend vrijwilligerswerk (bijv. bij VWMN of elders). Op dit moment is er een team van twaalf MBV-wijkvrijwilligers.

De actualiteit

Omdat er dit jaar een grote stroom vluchtelingen naar Nederland is gekomen, wordt er ook in Almere in samenwerking met diverse partners gekeken hoe de extra vluchtelingen worden opgevangen. In 2015 heeft Almere geen crisis- of noodopvang gehad. In 2016 wordt naar verwachting het huidige AZC uitgebreid met 600 plaatsen. Voorafgaand hieraan komt er een noodopvang voor 450 asielzoekers. Met de diverse partners wordt de begeleiding van hen vormgegeven. De VMCA zet in op de coördinatie van de werving van vrijwilligers en waar mogelijk de begeleiding van vluchtelingen naar vrijwilligerswerk.

Het Gilde

Het Gilde is een vrijwilligersgroep en bestaat grotendeels uit vijftigplussers. Deze Almeerders hebben een schat aan kennis en ervaring en willen deze graag delen met anderen. Na een forse groei van het aantal vrijwilligers in 2013 is dit aantal in 2014 stabiel gebleven. Het Gilde biedt hulp en ondersteuning op diverse gebieden.

Computerhulp

Administratieve adviezen
SamenSpraak

Coach4you

Wandelen

Correctiehulp Nederlands